LPG Nedir?

LPG (Likit Petrol Gazı) rafinerilerde petrolün damıtılması ve parçalanması sırasında elde edilen ve sonradan basınç altında sıvılaştırılan, başlıca Propan, Bütan ve izomerleri gibi hidrokarbonatlar veya bunların karışımıdır. Türkiye'de satılan LPG % 70-80 Bütan (c4-h10), % 20-30 Propan ( c3-h8 ) içermektedir. LPG halk arasında tüp gaz olarak da bilinmektedir. Soğuk ülkelerde daha uçucu olan Propan oranı, sıcak ülkelerde Bütan oranı daha yüksek tutulur. Dünyadaki petrol rezervleri aşırı kullanım sonucu tükenmektedir. Buna bağlı olarak hava kirliliği hızla artmaktadır. Yakıt tüketimine bağlı olarak egzoz emisyonlarının artması, araştırmacıları çevreye zarar vermeyen alternatif yakıt arayışlarına yöneltmiştir. Günümüzde şehirlerin artan hava kirliliği, tüm gelişmiş ülkelerin önemli sorunlarından birisi durumuna gelmiştir. Bu kirlenmede, şehir içi ulaşımında kullanılan taşıtları çıkardıkları zararlı egzoz emisyonlarının önemli bir payı bulunmakta, bu yüzden birçok ülkede temiz ulaşımın sağlanması için yaygın destek programları uygulanmakta ve daha temiz yanan alternatif yakıt arayışları sürdürülmektedir. LPG, karışımının oluşturulması, dağıtımı ve yanma kontrolü kolay olan ideal bir yakıt olarak bilinir. LPG, karmaşık ve pahalı ekipmanlar gerekmeksizin oldukça temiz yanan bir yakıttır. Bütan ve Propanın belirleyici temel özelliklerinden biri buharlaşma basıncıdır, yani sıvının kapalı hacimdeki buhar ile dengede olduğu basınçtır. LPG’ nin yüksek ısıl değerlere sahip olması önemli bir avantajdır. Ancak daha dikkatli kullanmayı gerektiren bir faktördür. Örneğin Bütanın 0 oC’ deki buhar basıncı 0, 0005 bar ve 15oC’de 0, 8 bardır. Propanın 0 oC sıcaklıktaki buhar basıncı ise 4 bardır. Yazın aynı sıcaklıkta Bütan karışım oranlarının değişmesi basınç üzerinde belirgin farklılıklara neden olur. Sıvılaştırılmış petrol gazının benzine göre farklı özellikleri vardır. Bütan ve Propan arasındaki ayırıcı özelliklerden biri kaynama noktasıdır, yani sıvı fazdan gaz faza geçtikleri derecedir. Propanın –42 oC’ de gaz faza geçmesi durup, sıvı fazda kalırken, Bütan 0 oC’ de kaynar. Özellikle soğuk havalarda daha yüksek oranlarda Propan gerektiren karışımların gereksinimi ortaya çıkar, böylece gaz fazına dönüşüm kolaylaştırılır. Ülkemizde hava sıcaklığı bölgeden bölgeye değişeceğinden, taşıtlarda kullanılan LPG de % 30 Propan, %70 Bütan vardır, böylelikle tüm koşullar için uygun karışım sağlamış olur. Soğuk iklimli bölgelerde kullanılan LPG’ nın içerisindeki Propan oranının arttırılarak sıvı fazdan gaz faza geçiş kolaylaştırılmalıdır. LPG’ ye basınç uygulandığında toplam hacim içerisindeki Bütan ve Propan yüzdelerine dağlı olarak 1/230 ile 1/267 oranında küçülür. Bu demek oluyor ki 267 m3 LPG sıkıştırıldığında sıvı olarak 1 m3’ lük bir hacme sığar.